تحکيم بنيان خانواده، چگونه؟
پيوند زناشويي، امرى غريزى و از نيازهاى اوليه و اساسى انسان است و نيازى به آموزش خاص ندارد. اما تداوم اين پيوند و داشتن روابط صحيح که به پايدارى خانواده منجر مى‌شود نيازمند آموزش است. اهداف خانواده و اقتضاى تاسيس آن ايجاب مى‌کند که با بنيان آن يعنى زن و شوهر در تحکيم و پايدارى اين بنا نهايت سعى خود را بکنند و با همان انگيزه که بر تشکيل آن اقدام کردند، بر دوام آن نيز اصرار ورزند تا وحدت و پويايى اين نهاد مقدس تا پايان حفظ شود. در يک نگاه کلى به قرآن کريم مى‌توان فهميد که تمام احکام و دستورات اسلام به نوعى ناظر بر صيانت از خانواده است. بخشى از آن براى تزکيه و تطهير فرد و بخشى پيرامون اصلاح جامعه و حفظ سلامت آن وضع شده است. در مقاله قبل به عواملى پرداختيم که باعث تضعيف خانواده مى‌شود. در اين مقاله به عواملى مى‌پردازيم که مى‌تواند باعث تحکيم بنيان خانواده شود. |
تحکيم بنيان خانواده، چگونه؟
User Rating: / 1
ضعیفعالی نویسنده omid
اعظم بهرامى تتماج
پيوند زناشويي، امرى غريزى و از نيازهاى اوليه و اساسى انسان است و نيازى به آموزش خاص ندارد. اما تداوم اين پيوند و داشتن روابط صحيح که به پايدارى خانواده منجر مى‌شود نيازمند آموزش است. اهداف خانواده و اقتضاى تاسيس آن ايجاب مى‌کند که با بنيان آن يعنى زن و شوهر در تحکيم و پايدارى اين بنا نهايت سعى خود را بکنند و با همان انگيزه که بر تشکيل آن اقدام کردند، بر دوام آن نيز اصرار ورزند تا وحدت و پويايى اين نهاد مقدس تا پايان حفظ شود. در يک نگاه کلى به قرآن کريم مى‌توان فهميد که تمام احکام و دستورات اسلام به نوعى ناظر بر صيانت از خانواده است. بخشى از آن براى تزکيه و تطهير فرد و بخشى پيرامون اصلاح جامعه و حفظ سلامت آن وضع شده است. در مقاله قبل به عواملى پرداختيم که باعث تضعيف خانواده مى‌شود. در اين مقاله به عواملى مى‌پردازيم که مى‌تواند باعث تحکيم بنيان خانواده شود.
عوامل تحکيم روابط در درون خانواده:
۱- توجه به جايگاه خانواده:
درک موقعيت و جايگاه خانواده از سوى افراد خانواده، اولين گام در تنظيم روابط است. هر کدام از افراد خانواده بايد به هدف اصلى خانواده توجه داشته و در جهت تامين آن تلاش کنند. و خواسته‌ها و توقعات خود را به سمت آن سوق دهند. قرآن، خانواده را نظامى جامع و در مسير کمال مى‌بيند و بالقوه آن را يک مجموعه متعالى براى تامين اهداف مقدس مى‌انگارد، که براى به فضيلت رساندن آن برنامه‌ريزى مى‌کند و جايگاه حقوقى و وظايف افراد را با اين ويژگى تعيين مى‌نمايد.
۲- تثبيت نقش‌ها:
خانواده جامعه کوچکى است که نيازمند مديريت است. بهترين نمود مديريت خانواده در تثبيت نقش‌هاست. زن و مرد، در سايه ازدواج پيمان وحدت بسته‌اند و دست بيعت بر ايجاد محيطى سرشار از تفاهم و رشد داده‌اند. بى‌ترديد لازمه رسيدن به اين هدف مقدس، آن است که در يک نظام صحيح موقعيت هر فرد طراحى و تعيين شود و بپذيرد که نسبت به ديگرى حقوقى دارد و در قبال آن وظايفى را متعهد مى‌شود. مرد، همسر و پدر خانواده است و حق همسرى و پدرى دارد. پس بايد حقوق او در جايگاهش رعايت شود و زن نيز همسر و مادر خانواده است و بايد حقوق او نيز در هر دو جايگاه محفوظ باشد، در اين ميان، انتظارات افراد از يکديگر بر حسب نقش‌ها تعديل مى‌شود. فرزندان بايد پدر را در جايگاه پدرى باور کنند، نه خدمتگزار و بانک خانواده و مادر را نيز در جايگاه مادرى باور کنند، نه خدمه‌اى با محبت و سختکوش.
همسران نيز بايد موقعيت يکديگر را در نظر داشته باشند. البته همکارى و کمک به ديگرى در خانواده به معناى تزلزل يا جابه‌جايى نقش‌ها نيست و اختلاف سليقه هم امرى پذيرفته است. در خانواده قرآني، پدرسالاري، مادرسالارى يا فرزند سالارى معنا ندارد، همه تابع حق و عدالت هستند.
۳- حفظ شئون فردي
گاه زوجين به نحوى در نقش خانوادگى خود فرو مى‌روند و خود را فراموش مى‌کنند. مادر فقط مادر است براى فرزندان و همسر است براى شوهرش و حقوق خويش را از ياد برده است. يا پدر تنها در فکر ايفاى نقش پدرى و همسرى است و کاملا از نيازهاى خود غافل مانده است. در حالى که هر دو بايد بدانند که زمانى يک کانون فعال و پويا خواهند داشت که هويت شخصى آنها به طور کامل حفظ شود. شناخت حقوق و وظايف در رشد و تعالى همسران و ايفاى مسئوليتشان نسبت به غير، بسيار موثر است. بنابراين، زن و مرد علاوه بر اهتمام به نقش‌هاى خويش، تامين خواست‌ها و نيازهاى خود را نيز جزو عوامل تحکيم و تعالى بخش خانواده قلمداد کنند.
۴- آشنايى و پايبندى به تعهدات اخلاقى و حقوقى
خانه با هر محيط ديگر متفاوت است و خانواده متمايز از هر جمع ديگرى است. خانه مامن اهل آن است. و هيچ عاملى نبايد امنيت و سکونت آن را آشفته سازد، زن و مرد مسئول ايجاد و حفظ اين امنيت و آرامش‌اند و هيچ کس جز آن دو توان، انجام اين امر را ندارند. اما براى ايفاى اين نقش مهم از سوى زن و مرد “اخلاق” مهمترين نقش را دارد. زيبايي، مال، مدرک تحصيلى و هيچ عامل ديگرى خارج از دايره اخلاق موثر نخواهد بود. حتى قوانين حقوقى که تعيين کننده حد و مرزهاى وظايف و حقوق زن و مرد است در اين امر تاثير معکوس دارد.
۵- حسن معاشرت
از ويژگى‌هاى انسان، تمايل و نياز او به معاشرت است و از معاشرت، جز محبت ديدن و محبت ورزيدن انتظار ندارد؛ چرا که خلقت انسان براساس عشق و محبت بوده است. خداوند رفتارها و برخوردهاى صحيح انسانى در خانواده را با “حسن معاشرت” معرفى مى‌کند و از مرد و زن “مردان در حد تکليف حقوقى و زنان توصيه اخلاقي” رعايت آن را با ميزان “معروف” يعنى رفتارى پسنديده و انسانى مى‌خواهد. حسن معاشرت درخانواده، در دو محدوده مرزهاى حقوقى و دستورالعمل‌هاى اخلاقى تعيين مى‌شود. حساسيت محيط خانواده، اهداف بلند مدت و مقدس آن اقتضا مى‌کند که همسرين بيشترين دقت را در رعايت حسن معاشرت با يکديگر داشته باشند و از خانه فضايى سرشار از انس و ملاطفت بسازند. زيرا خداوند زن و مرد را هدفمند در کنار يکديگر قرار داده است و کمال آن دو را در اين آميختگى و تشکيل خانواده تعبيه کرده است.
منابع:
۱- خانواده در قرآن- احمد بهشتي
۲- فصلنامه شوراى فرهنگى اجتماعى زنان
