آسيب شناسي آداب آميزش
پدر و مادر، نقش اساسي در تعيين ويژگيهاي شخصيتي، فيزيكي، سلامت و عيب ساختار رواني و بدني فرزند خود دارند. چگونگي آميزش پدر و مادر، از جمله متغيرهاي مهمي است که نقش چشمگيري در اين راستا بر جاي ميگذارد. روايتهاي فراواني، به دقت در زمان آميزش (شب يا روز، چه هنگامي از ماه) و مكان آن، حالتهاي رواني حاكم بر والدين، روند تغذيه و مانند آن اشاره دارد. همه اين موارد، در هموار يا ناهموار بودن روند رشد نطفه، بهنجار يا نابهنجار بودن نسل آينده و ميزان تربيت پذيري فرزندان اثر اجتناب ناپذيري دارد. به عنوان نمونه، در روايتي بيان گرديده كه بهتر است آميزش زن و شوهر در آغاز، ميان و پايان هر ماه صورت نگيرد. در روايت ديگر، دقت در ذكر نام و ياد خدا هنگام آميزش، با طهارت بودن (وضو)، دعا كردن و نماز خواندن پيش از آميزش، سفارش شده است. امام صادق (ع)، در ذيل كريمة ۶۴ از سورة مبارکة اسراء[۴] ميفرمايد: «يكي از راههاي شركت شيطان در فرزندان اين است كه هنگام آميزش و شکلگيري نطفه، انسان از ياد خداوند غافل باشد.» (فيضكاشاني، ۱۴۰۲ق: ج۳، ص۲۰۳)
در اين رابطه به گروهي ديگر از روايتهايي که ما را به پايبندي به برخي از آداب آميزش فرا ميخواند، اشاره ميكنم.
امام جواد (ع) در روايتي بلند، داستان آمدن خضر پيامبر به نزد امام علي (ع) را نقل ميكند. خضر نبي در اين ديدار، از امام پرسشهاي فراواني نمود و آن حضرت از فرزندشان امام مجتبي (ع) خواستند كه وي پاسخ آن پرسشها را بدهد. از جمله آن پرسشها اين بود كه فرزند چه هنگام به عمو، عمه، خاله يا دايي خود ميرود؟ امام فرمود: اگر هنگامي که مرد با همسرش همبستر ميشود، از نظر رواني و عصبي آرام و بياضطراب باشد، نطفه وي به آرامي و بدون اضطراب و آشفتگي در رحم همسرش مينشيند و جاي ميگيرد. از آن پس هنگامي که نوزاد متولد ميشود، از نظر ويژگيهاي اخلاقي و شخصيتي، شبيه پدر و مادرش ميشود. ولي اگر پدر و مادر هنگام آميزش، دل شوريده، مضطرب وآشفته و از نظر بدني متلاطم باشند، نطفه مرد با آرامش در رحم همسرش قرار نميگيرد و بچه در اين وضعيت به دايي يا خاله يا به عمو يا عمهاش ميرود. (مجلسي، ۱۴۰۳ق: ج۶۰ ، ص۳۵۹).
خانمي خدمت نبي مكرم اسلام(ص) رسيد و گفت: يا رسول الله! اگر خداوند عادل است، پس چرا من يك بچه كور قسمتم شده است. حضرت فرمودند: او گناهي نكرده بلكه شما کوتاهي كردهايد. آيا در هنگام آميزش، شوهر شما شراب نوشيده بود؟ گفت: بلي! حضرت فرمودند: يكي از پيامدهاي مصرف الكل اين است كه روي بينايي بچه اثر ميگذارد.
بازنگري سيرة رفتاري معصومان نيز، زواياي ديگري از اين آداب را براي ما باز ميگشايد: هنگامي که نبي مكرم اسلام و همسرشان خديجه تصميم گرفتند که به فرمان خداوند پذيراي هدية آسماني يعني وجود حضرت زهرا (س) باشند و نطفة ايشان بسته شود، خودشان و خديجه را تحت چهل روز مراقبت، نظارت تغذيه و عبادات ويژه درآوردند. پيامبر به فرمان خداوند، چهل روز از خديجه جدا شدند و خود و ايشان به آماده سازي بدني و رواني خود پرداختند.
پايبندي دقيق و هماره، نسبت به آداب آميزش چنان مهم و اثرگذار است که پيامبر بزرگوار اسلام(ص)، به اميرالمؤمنين علي (ع) ميفرمايند: مسائل مربوط به آميزش را آن چنانكه من برايت توضيح ميدهم نگهدار، همانطور كه جبرئيل به من آموزش داد و من آنها را حفظ كردم. (طبرسي، ۱۴۰۸ق: ص۲۱۹).
ج)- بهينه سازي دوران بارداري
در روايتهاي اسلامي، سفارشهاي فراواني به پدر و مادر، در راستاي بهينهسازي دوران بارداري شده است. براي نمونه، مادران در مورد تغذيه و خوراك خود و دقت در پيراستهسازي و حلال بودن آن، فراوان سفارش شدهاند. مادران بايد از خوردن روزي حرام يا خوردن چيزهايي كه حلال و حرام بودن آن روشن نيست و از شنيدن آواهاي نامشروع پرهيز كنند. بهتر است مادر هماره با وضو باشد و حتي با وضو هم بخوابد.